رموز و عوامل موفقیت(۹) شور و مشورت

رموز و عوامل موفقیت
--------------------------
 ( برگرفته از کتاب : " رمز پیروزی مردان بزرگ "  اثر : آیت الله جعفر سبحانی )
( قسمت نهم)  
۹ -  نهمین عامل و رمز موفقیت؛  شور و مشورت

از اصطكاك دو سيم مثبت و منفي برق مي جهد ؛ تقابل و مشاوره دو انديشه نيز فروغ مي بخشد . و همانند برق پيش پاي انسان را روشن مي كند و احيانا افق وسيع تری را منور مي سازد . 
البته معناي مشورت اين نيست كه انسان خود را دربست در اختيار ديگران بگذارد ؛ بلكه مقصود اين است كه در مشكلات از ديگران چاره جوئي كند ، و راهنمائيهاي آنان را پس از تدبر و دقت كافي بكار گمارد . 
در جنگ احزاب ، سپاه عرب بسان مور و ملخ به قصد تسخير مدينه به سوي آن شهر هجوم آوردند . پيامبر شوراي نظامي تشكيل داد . يك افسر آزموده بنام سلمان فارسي ، پيشنهاد كرد كه در نقاط آسيب پذير شهر به پهناي سه قدم و به عمق دو قدم خندق بكنيم ، و در داخل خندق ، هر صد قدمي سنگر و پاسگاه و برجهاي مراقبت به وجود آوريم ، و سربازان نيرومند را واداريم كه حفاظت خندق را به عهده بگيرند و از عبور و نزديك شدن سپاه عرب جلوگيري به عمل آورند ، و متجاوزان را با پرتاب سنگ و تير عقب برانند . 
نظر اين افسر ايراني مورد پسند پيامبر و اعضاء شورا قرار گرفت و پس از 25 روز تلاش ، كار خندق پايان پذيرفت . سپاه عرب در برابر اين فن نظامي انگشت تعجب به دندان گرفتند و پس از يك ماه معطلي ، با دادن چند كشته باز گشتند .
در ممالك توسعه يافته ، حكومتها براساس تشكيل مجلسين شورا و سنا استوار است . ذليلترين ملت كساني هستند كه زير يوغ استبداد بسر مي برند و سرنوشت كشور را به دست يك فرد مي سپارند . 
مشاوره يكي از تعاليم عالي اسلام است . خداي بزرگ به پيامبر دستور مي دهد كه اي محمد (ص ) ((شاورهم في الامر)) در امور اجتماعي و سياسي با ياران و دوستان خود مشاوره بنما . 
پيامبر در بيابان سوزان بدر كه دشمن با نفرات چند برابر و سلاح كوبنده خود ، هستي اسلام را تهديد به فنا مي كرد ، شوراي جنگي با شكوهي تشكيل داد و رو به مردم كرد و فرمود : ((نظر و راي خود را درباره نبرد با قريش در اين بيابان ابراز كنيد . آيا صلاح اين است كه پيشروي كنيم و با دشمن روبرو شويم ، يا از اين نقطه به مدينه باز گرديم ؟ )) افسري بنام مقداد برخاست و گفت : ((قلوب ما با توست . ما هرگز سخن بني اسرائيل را نمی گوییم  که وقتی حضرت موسی دعوت به جهاد كرد ، چنين جوابش را دادند : ((اي موسي ! تو و خدايت برويد . نبرد كنيد ما در اينجا نشسته ايم . )) ولي ما مي گوييم اي محمد تو و خدايت برويد و جهاد كنيد ما نيز با شما همراهيم . افسر ديگري از افسران انصار به نام سعد معاذ برخاست و اشاره به بحر احمر كرد و گفت : (( اي قائد اعظم ، هرگاه تو وارد اين دريا شوي ، ما نيز پشت سر شما وارد مي شويم و يك نفر از ما از پيروي شما سرباز نمي زند . ما هرگز از رو به رو شدن با دشمن نمي ترسيم . شايد در اين راه خدماتي انجام دهيم كه چشم شما را روشن گرداند . ))
سخنان اين دو افسر مورد تاييد سر كرده هاي ديگر نيز قرار گرفت . شور و شعف عجيبي در انجمن افسران و سربازان به وجود آمد . تصميم پيامبر را به پيشروي ، قطعي ساخت . او به وسيله شورا روحيه افسران و قدرت روحي سربازان خود را به دست آورد و فورا دستور حركت صادر نمود . 
او نه در اين مورد ، بلكه در موارد ديگر مانند جنگ احد ، و خيبر به مشورت پرداخت و حركت صادر نمود و نتايج بزرگي عائد او گرديد . 
جوانان كم تجربه بايد از تجربيات مردان مجرب كه سردي و گرمي روزگار را چشيده بهره مند گردند . ممكن است در اثر كم اطلاعی و بی تجربگی ، ما روي كار را ببنيم و از درون آن آگاه نباشيم . 

امیرمومنان علی علیه السلام می فرماید :" هیچ پشتیبانی مانند مشورت نیست . 
مشورت یعنی استفاده از عقل و فهم و تجربه دیگران درکنار فهم و درک و طرح خود . 
کسی که با انسانهای دانا و دارای تخصص و تجربه مشورت می کند دچار پشیمانی نمی شود  

فتوحات بزرگي كه در دوره خليفه دوم نصيب مسلمانان گرديد روي اصل مشاوره بود . خليفه وقت مشكلات خود را با امير مومنان علی علیه السلام در ميان مي گذارد و رموز پيروزي و فتح در جنگها را از او مي آموخت . 
وقتي خليفه درباره نبرد با دولت ساسان با علي (ع ) مشورت كرد و گفت ((اگر صلاح باشد ، خودم نيز در اين جنگ شركت كنم . )) امير مومنان در پاسخ وي فرمود : ((اگر مسلمانان در اين نبرد شكست بخورند وشما نيز در ميان آنها باشيد در اين صورت براي آنها پناهگاهي نخواهد بود ، و آنان با شكست روبرو شوند ، شما مي توانيد براي آنان كمك بفرستيد و آنان نيز مي توانند از اين نقطه به عنوان يك پناهگاه استفاده كنند  )).