دلیل قرآنی وروایی بروجود وضرورت امام عصر(عج) درعالم چیست؟

السلام علیک یا بقیة الله فی ارضه یاصاحب العصروالزمان(عج)

امروز روزجمعه هم متعلق به امام عصروزمان حضرت حجت(عج) وهم آغاز امامت آن بزرگوار است ، شایسته است که چند مطلب کوتاه درقالب پرسش وپاسخ  خدمت منتظران آن حضرت تقدیم نمایم:

نکتة اول :

1 ) س : دلیل قرآنی وروایی بروجود آن حضرت درعالم چیست؟

ج : دلایل قرآن زیادی می توان اقامه کرد که دراینجا به یک دلیل قرآنی ویک دلیل روایی بسنده می کنیم:

دلیل قرآنی بروجود وضرورت امام زمان(عج):

آنچه از سورة قدر وآيات آغازين سورة دخان ( إِِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرينَ ، فيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكيمٍ) و رواياتي كه در تفسير اين سوره وآيات رسيده اند[1]، به دست مي آيد اين است كه: اولا ، شب قدر در هرسال هست [2]و درآن شب تقدير امور وتفريق كُلُّ أَمْرٍ حَكيمٍ مي شود. ثانيا ، فرشتگان در شب قدر در زمين نازل مي شوند و مقدرات يكساله را ، به نزد وليّ مطلق زمان وحجت خدا مي آورند ، و به او تسليم مي كنند. اين واقعيت همواره بوده و تاقيامت خواهد بود. چنانكه از ابوذرغفاري روايت است كه: « به پيامبر اکرم(ص) گفتم: اي پيامبرخدا! آيا شب قدر ونزول فرشتگان در آن شب ، تنها درزمان پيامبران وجود دارد و چون پيامبران از دنيا رفتند ديگر شب قدري نيست؟ پيامبراكرم(ص) فرمود: نه ، بلكه شب قدر تاقيام قيامت هست[3]».

همچنين كلمة «تنزّل» درسوره قدر وكلمة «يفرق» درآيات اول سوره دخان كه با فعل مضارع آورده شده و دلالت براستمرار دارند ، به روشني ثابت مي كنند كه نزول ملائكه و تفريق وتحكيم امور ، همواره استمراردارد و در چنين شبي(شب قدر) انجام مي پذيرد[4].

بنابراين ، وقتي ثابت شد كه شب قدر درهرسال هست ، بايد صاحب شب قدر نيز هميشه وجود داشته باشد ، واگرنه فرشتگان برچه كسي فرود بيايند؟ وكتاب تقدير را نزد چه كسي بگشايند ؟ ومجاري امور را ، به اذن خدا به چه كسي بسپارند؟. بدين ترتيب ، وجود صاحب شب قدر در هرزماني ضرورت پيدا مي كند كه بايد در عالم وجود داشته باشد.

 به اتفاق همة مسلمانان در زمان حيات پيامبراكرم(ص) ، صاحب شب قدر و محل نزول فرشتگان آن شب ، آستان مقدس محمد مصطفي(ص)بود. براساس روايات متعدد ومعتبر بعد از آن حضرت ، صاحب شب قدر و محل نزول فرشتگان كه درآن شب فرود مي آيند ، اميرمؤمنان علي(ع) وامامان بعد از او تا حضرت حجت بن الحسن امام زمان(عج) مي باشد[5].

درزمان غيبت ، اين مرتبت وجايگاه براي حضرت حجت(عج) مي باشد يعني صاحب شب قدر و ميزبان فرشتگان كه در آن شب فرود مي آيند ، آن حضرت است. بنابراین ، وجود و ضرورت امام زمان(عج) ثابت می گردد.

اما دلیل روایی : ازبین دهها روایت که این مطلب را بیان می کند تنها به حدیث ثقلین اشاره می کنیم . این حدیث ازنظر شیعه وسنی معتبر و درکتابهای مهم فریقین نقل شده است.

هرچند در نقلهاي متعدد اين حديث تفاوتهاي وجود دارد ، ولي محور مشترك آنها دعوت مردم به پيروي از كتاب خدا واهل بيت پيامبراست. مضمون اين حديث شريف اين است كه حضرت رسول اكرم(ص) فرمود:« إ ِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ‏ تَمَسَّكْتُمْ‏ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض ؛ همانا من دو گوهر گرانبها را درميان شما مي گذارم ،  تا زماني كه به اين دو تمسك جوييد گمراه نخواهيد شد ، كتاب خدا و اهل بيت خويش را ، واين دو از يكديگر جدانگردند تا آن هنگام كه دركنار حوض[كوثر]برمن وارد شوند[6]‏».

 اين حديث شريف به صراحت ازجداي ناپذيري قرآن و اهل بيت سخن مي گويد ؛ بركسي مخفي نيست كه قرآن در جامعة اسلامي باقي و ساري وجاري است ، پس بايد از اهلبيت نيز ، كسي در كنار اين قرآن باشد تا عدم جدايي آن دو كه رسول خاتم(ص) ازآن خبر داده است(« إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْض‏») ، تحقق و مصداق پيدا كند. بدين ترتيب ثابت مي شود: تا روزى كه حتى يك فرد از انسانها در دنيا باقى است ، حجت صامت(قرآن) وحجت ناطق(امام معصوم) نيز ، بايد باشند و ازهم جدايي ندارند. 

علامه طباطبائى ضمن مسلم و قطعي دانستن حديث ثقلين و تأكيد بر اينكه ، اين حديث به سندهاي بسيار وعبارات مختلفي روايت شده ، به گونة كه سني وشيعه به صحت آن ، اعتراف واتفاق دارند ، مطالب مهمي را از اين حديث قابل استفاده مي داند ، از جمله مي نويسد :« همچنان كه قرآن تا قيامت در بين مردم باقى مى‏ماند، عترت پيغمبر نيز تا قيامت باقى خواهد ماند، يعنى هيچ زمانى[عالم] از وجود امام و رهبر حقيقى ، خالى نمى‏گردد[7]».

دربارة عدم جدايي قرآن و اهل بيت ، علاوه برعلما و انديشمندان شيعه ، عالمان ومحققان اهل سنت نيز ، بيانات بسيار مهمي دارند كه به عنوان نمونه ، يكي از آن بيانات را ياد آور مي شويم. محدث معروف اهل سنت ابن حجر هيتمي مكي شافعي ، مؤلف كتابهاي متعدد مي گويد:« احاديثي كه ازپيامبررسيده است ودرآنها برپيروي از خاندان پيامبر وچنگ زدن به هدايت آنان تأكيد شده است ، مي فهماند كه هميشه تا قيام قيامت ، كسي از خاندان پيامبروجود دارد كه شايستة رهبري وهدايت است ، چنانكه قرآن نيز تا قيامت راهبرو هادي است. وبراي همين( كه هميشه كسي از ايشان در جهان هست)، آنان سبب ايمني و بقا درزمين اند... [8]».

[1] - محمدبن يعقوب كليني ، الكافي (ط - الإسلامية) ، ج‏1 ، ص 242 - 253.